Iemand vertelde mij dit verhaal.
Ergens ligt een boek. Misschien diep onder het zand van de woestijn, of verstopt in het ijs van een gletsjer. Mogelijk ligt het in een kist met zeven sloten, achter een deur met negen grendels, aan het einde van een gang met zeventien dodelijke valstrikken, in een oude grafkelder diep in het regenwoud. Het punt is: het boek is verborgen en vergeten, en dat is omdat het gevaarlijk is.
Veel boeken zijn gevaarlijk. Ze kunnen de wereld veranderen, zoals de Koran dat deed, en zoals Das Kapital dat deed. Dit boek is gevaarlijk op een andere manier. Het is het boek van de verhalen die niet verteld mogen worden.
Zei ik dat het boek vergeten was? Dat was wel de bedoeling van degene die het verborg, maar het is niet helemaal gelukt. Sommigen weten ervan, en u bent daar nu een van.
Heel lang geleden (het was al lang geleden toen dit voor het eerst verteld werd) was er een avonturier die ook van het bestaan van dit boek wist, en besloot het te gaan zoeken. Het kostte hem tien jaar van zijn leven en zijn linkerpink, maar uiteindelijk vond hij het.
Hij groef het boek uit het zand, hakte het uit het ijs, of opende de kist, en toen had hij het in handen. Hij opende het op een willekeurige pagina en bladerde tot hij het begin van een nieuw verhaal vond. Nieuwsgierig om te weten waarom de verhalen in dit boek niet verteld mogen worden, begon hij te lezen. Geen moment kwam het bij hem op dat hij het oude schrift en de oude taal misschien niet machtig was. En inderdaad waren de tekens en de taal hem niet bekend, maar toch kon hij het lezen.
De avonturier was van plan om vluchtig een paar alinea’s door te nemen, om daarna het boek mee te nemen naar zijn kamp voor een grondiger bestudering. Na de eerste zinnen was hij echter gegrepen, en las door.
Toen hij het verhaal uit had was hij doodsbleek. Met bevende handen sloot hij het boek. Hij sloot en vergrendelde de kist, of hij begroef het boek weer onder sneeuw of zand; dat weten we niet. We weten wel dat hij er niets meer uit wilde lezen en niemand vertelde over het verhaal dat hij wel gelezen had.
Weet u hoe een verhaal eruitziet? Als zelfstandige entiteit bedoel ik, niet als de kriebels op papier die slechts een weergave ervan zijn. Ik zal het u zeggen.
Een verhaal dat is losgebroken van zijn geschreven tekst is als een schaduw. Je kunt die schaduw zien, maar niet met je ogen, en je ziet hem zelfs (of misschien vooral) in het donker.
Maar misschien is dat alleen maar zoals de avonturier het zag, en is de verschijning van een verhaal voor iedereen anders.
De avonturier zag het als een schaduw, maar niet met zijn ogen, en die schaduw volgde hem. Het was niet te zien hoe ver hij was, wel dat hij elke dag dichterbij kwam. Uiteindelijk zou de schaduw hem bereiken, wist de avonturier. Dan zou hij sterven of, erger, misschien voor de eeuwigheid in het boek opgesloten worden. Als u denkt dat dat geen erger lot is dan de dood, dan hebt u niet de andere verhalen gelezen waartussen hij dan moest leven.
Zeven dagen hield hij het vol, deze dreigende achtervolging. Toen liep hij een kroeg binnen (een kroeg als deze) en dronk. Wel genoeg om zijn angst kwijt te raken, niet zoveel dat hij niet meer duidelijk kon praten. Toen zocht hij een andere arme drommel op die daar aan zijn bier zat, en vertelde hem het verhaal. Daarna ging hij opgelucht naar huis en sliep voor het eerst in zeven dagen goed.
Want weet je: dat verhaal — of beter gezegd dit verhaal, want dat is het — jaagt op degene die het verhaal het laatst hoorde. Het laat degene die het verteld heeft vanaf dat moment met rust. Zo springt het over van verteller naar toehoorder, die het verhaal weer moet doorvertellen om ervan verlost te worden voor het hem doodt, of erger.
Zo gaat het al sinds de avonturier het boek vond, lang, heel lang geleden.
Misschien zie jij straks een schaduw, maar niet met je ogen. Maar hoe een verhaal zich vertoont is mogelijk voor iedereen anders.
Ik vertelde je dit verhaal. Je weet wat je te doen staat.